Pary mogą pogłębić swoje relacje w związku poprzez zawieranie kontraktów zaufania. Oto 5 kontraktów, jeden typ przypisany dla każdego stanu ja u obydwu stron kontraktu:
Rodzic Krytyczny / Kontrakt Prztrwania (w Związku)
Para zgadza się na utrzymywanie struktury i osobistych standardów bez doprowadzania do sytuacji załamania, takich jak rezygnacja z pracy i poleganie jedynie na partnerze, częste grożenie odejściem, nieprzestrzeganie kontraktów, czy nagłe odrzucenie etyki, dyscypliny lub higieny. Jeśli nie ma takiego kontraktu, osoba może powiedzieć, „Wolno mi podjąć taką decyzję, jaką tylko chcę.”
Rodzic Opiekuńczy / Kontrakt Ochrony
Para zgadza się, aby oszczędzić drugiej stronie niepotrzebnego niepokoju i bólu, często poprzez przewidywanie stresujących sytuacji i zapewnianie zapobiegawczego wsparcia i informacji. Jedno z partnerów oszczędza drugiemu bólu, zazdrości, zawstydzającego wystawienia na widok publiczny, niepotrzebnej złości, nieuważnie zadawanych krzywd i niepewności, poprzez liczenie się z jego uczuciami lub poznanie jego słabych punktów i zachowanie powściągliwości. Jeśli nie ma takiego kontraktu, osoba może powiedzieć, „Musisz sam/sama zadbać o swoje własne uczucia.”
Dorosły / Kontrakt Otwartości:
Para zgadza się przedyskutowywać sprawy miedzy sobą, najlepiej jeszcze tego samego dnia. Rozmowa ma być wolna od Protekcjonalnych, Gwałtownych, Ukrywanych i Wymijających blokad bliskości, oraz stosować się do reguł otwartości:1) Poruszmy kwestię; 2) Przedyskutujmy ją; 3) Podsumujmy ją;Jeśli nie ma takiego kontraktu, osoba może powiedzieć, „Nie mam ci nic do powiedzenia.”
Dziecko Wolne / Przyjemny Kontrakt:
Partnerzy zgadzają się, aby sprawiać sobie wzajemnie przyjemność. 1) W przypadku seksu poprzez proszenie i robienie tego, co lubi druga osoba, bez grania w grę „Nie naciskaj mnie, przyzwyczajam się do tego.” 2) W przypadku imprez, poprzez wychodzenie do nowych miejsc, pod wpływem zachcianki partnera. 3) W przypadku osobowości, poprzez przywoływanie zaskakujących stron swojej osobowości w celu przełamania rutynowej przewidywalności związku. Jeśli nie ma takiego kontraktu, osoba może powiedzieć, „Każde z nas może bawić się na swój własny sposób”.
Dziecko Dostosowane / Kontrakt Elastyczności
Para zgadza się, spontanicznie ustępować w kłótniach, „nawet jeśli wiesz, że masz rację”, lub zgadzać się z partnerem tylko dlatego, żeby zachować pokój. Przeciwieństwem elastyczności jest postawa sztywna: „Nie będę zmieniać mojego sposobu życia dla nikogo.” Kiedy nie ma takiego kontraktu, osoba może powiedzieć, „Wygląda na to, że widzimy świat inaczej”
Zaufanie powinno odróżniać się od „ślepego zaufania”, które pojawia się, gdy: 1) kontrakt zawierany jest bez wzajemnego zaufania; 2) kontrakt jest przyjęty bez określenia oczekiwań; 3) zakłada się, że kontrakt jest wciąż ważny po tym, jak rozpad związku już się zaczął; 4) zakłada się, że kontrakt musi być doskonały bez żadnych potknięć.
Ludzie odgrywający w życiu rolę Ofiary utwierdzą się w swoim przekonaniu „Nie bądź blisko”, obdarzając ślepym zaufaniem Wybawcę, który następnie je skrzywdzi i rozczaruje jako Prześladowca.
* Tłumaczenie dla www.analizatransakcyjna.pl za zgodą S. Karpman’a (www.karpmandramatriangle.com ), 2007 (P. Pajer)
